"Jesus Camp." Zo heet een leerzame documentaire over Amerikaanse evangelicals, die op 18 april in Frankrijk werd uitgebracht. De documentaire volgt de "geloofsopvoeding" van kinderen van 8 tot 12 jaar uit gezinnen die tot de evangelische beweging behoren. Ze volgen catechismuslessen van een missionaris, een Bush-fan, wiens woorden huiveringwekkend zijn. De arme kinderen zouden dolgraag Harry Potter lezen, net als hun vriendjes, maar de catechist verbiedt het ten strengste en wijst er, zonder te lachen, op dat tovenaars de vijanden van God zijn en dat "Harry Potter in het Oude Testament ter dood zou zijn gebracht". De camera legt vervolgens een kort moment van geluk vast: een kind van gescheiden ouders vertrouwt zijn buurman ondeugend toe dat hij de dvd van de nieuwste aflevering heeft kunnen zien... bij zijn vader thuis! Maar de veroordeling van de misdaden van de papieren tovenaar is niets vergeleken met de hersenspoeling waaraan deze kinderen op het zomerkamp worden onderworpen. De hele Amerikaanse conservatieve agenda komt aan bod, en getuigt van de slechtste smaak: een bezoek van een kartonnen president Bush die ze moeten begroeten als de nieuwe Messias; het uitdelen van kleine plastic foetussen om ze de gruwel van abortus te laten beseffen; een radicale kritiek op de Darwinsche theorieën over de evolutie van de soorten... Dit alles in een permanente sfeer van carnaval, applaus en gezang in talen. Aan het einde van de documentaire wordt de catechist door een journalist ervan beschuldigd de kinderen een ware hersenspoeling te hebben gegeven. De vraag schokt haar helemaal niet: "Ja," antwoordt ze, "maar moslims doen precies hetzelfde met hun kinderen." De islam is een van de obsessies van deze pro-Bush evangelicals. Een verrassende scène sluit de film af: een klein missionarismeisje, dat waarschijnlijk 10 jaar oud is, benadert een groep zwarte mensen op straat om te vragen "waar ze denken dat ze na hun dood naartoe gaan." Het antwoord laat haar sprakeloos. "Ze weten zeker dat ze naar de hemel gaan... ook al zijn ze moslim," vertrouwt ze haar jonge missionarisvriendin toe. "Ze moeten christenen zijn", concludeert hij na een moment van aarzeling. Deze mensen zijn alleen in naam "evangelisch". Hun sektarische (wij zijn de ware uitverkorenen) en oorlogszuchtige (we gaan de wereld domineren om haar te bekeren) ideologie is de antithese van de boodschap van de evangeliën.
We raken uiteindelijk ook walgelijk van hun obsessie met zonde, met name seksuele zonde. We vertellen onszelf dat deze aandringen op het veroordelen van seks (vóór het huwelijk, buiten het huwelijk, tussen mensen van hetzelfde geslacht) veel onderdrukte impulsen moet verbergen. Wat er net is gebeurd met dominee Ted Haggard, de charismatische voorzitter van de National Evangelical Association of America, die 30 miljoen leden telt, is daar een perfect voorbeeld van. We zien hem in de film kinderen lastigvallen. Maar wat de film niet zegt, omdat het schandaal pas later kwam, is dat deze heraut van de strijd tegen homoseksualiteit een paar maanden geleden door een prostituee uit Denver werd aangeklaagd als een bijzonder ijverige en perverse klant. Na de feiten te hebben ontkend, gaf de dominee uiteindelijk zijn homoseksualiteit toe, "deze smerigheid" waarvan hij naar eigen zeggen jarenlang slachtoffer was in een lange brief aan zijn volgelingen om zijn ontslag toe te lichten. Dit leugenachtige en hypocriete Amerika, dat van Bush, is angstaanjagend. We moeten echter ongelukkige verwarring vermijden. Deze christelijke fundamentalisten, gevangen in hun zwakke zekerheden en angstaanjagende intolerantie, zijn ware spiegels van de Afghaanse Taliban en vertegenwoordigen niet alle ongeveer 50 miljoen Amerikaanse evangelicals, die, zoals we niet mogen vergeten, overwegend vijandig stonden tegenover de oorlog in Irak. Laten we er ook voor oppassen deze godsbeluste mensen niet te identificeren met Franse evangelicals, die soms al meer dan een eeuw in Frankrijk geworteld zijn en die vandaag de dag meer dan 350.000 leden tellen, verspreid over 1.850 gebedshuizen. Hun emotionele enthousiasme en hun bekeringsdrang, geïnspireerd door Amerikaanse megakerken, kunnen ons van streek maken. Dit is geen reden om hen gelijk te stellen aan gevaarlijke sekten, zoals de overheid de afgelopen tien jaar te gemakkelijk heeft gedaan. Maar deze documentaire laat zien dat de zekerheid "de waarheid te bezitten" mensen die waarschijnlijk goedbedoelend zijn, snel kan doen kantelen naar haatdragend sektarisme.